Veritabanı Yönetim Sistemi

Veritabanı yönetim sistemleri, bir veritabanındaki verileri yönetmek ve işlemek için kullanılan yazılım sistemleridir. Çoğu uygulama performansı sorunu veritabanından kaynaklandığından, veritabanınızı nasıl izleyeceğinizi ve optimize edeceğinizi bilmek, yapılacak olan işlemler için önemlidir.

Veritabanı Yönetim Sistemleri(VTYS)

Veritabanı Yönetim Sistemleri (VTYS), veriler üzerinde sorguları depolamak, almak ve çalıştırmak için kullanılan yazılım sistemleridir. Bir DBMS, bir son kullanıcı ile bir veritabanı arasında bir arayüz görevi görerek, kullanıcıların veritabanında veri oluşturmasına, okumasına, güncellemesine ve silmesine olanak tanır.

VTYS, verileri, veritabanı motorunu ve veritabanı şemasını yöneterek verilerin kullanıcılar ve diğer programlar tarafından manipüle edilmesine veya çıkarılmasına izin verir. Bu, veri güvenliği, veri bütünlüğü, eşzamanlılık ve tek tip veri yönetimi prosedürleri sağlamaya yardımcı olur.

DBMS, normalleştirme adı verilen ve özniteliklerinden herhangi birinin değerlerinde fazlalık olduğunda büyük bir tabloyu daha küçük tablolara bölen bir veritabanı şeması tasarım tekniğini izleyerek verilerin organizasyonunu optimize eder. VTYS, esneklik ve daha karmaşık bir yedekleme sistemi dahil olmak üzere geleneksel dosya sistemlerine göre birçok avantaj sunar.

Veritabanı yönetim sistemleri, veri modeli, veritabanı dağılımı veya kullanıcı numaraları gibi çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir. En yaygın kullanılan DBMS yazılımı türleri ilişkisel, dağıtılmış, hiyerarşik, nesne yönelimli ve ağ veritabanı yönetim sistemleridir.

Dağıtılmış Veritabanı Yönetim Sistemi

Dağıtılmış bir VTYS, merkezi bir veritabanı uygulaması tarafından yönetilen bir ağ üzerinden dağıtılan mantıksal olarak birbiriyle ilişkili veritabanları kümesidir. Bu tür VTYS, verileri periyodik olarak senkronize eder ve verilerde yapılan herhangi bir değişikliğin veritabanında evrensel olarak güncellenmesini sağlar.

Hiyerarşik Veritabanı Yönetim Sistemi

Hiyerarşik veritabanları, model verilerini ağaç benzeri bir yapıda düzenler. Veri depolama, yukarıdan aşağıya veya aşağıdan yukarıya bir biçimdir ve bir üst-alt ilişkisi kullanılarak temsil edilir.

Ağ Veritabanı Yönetim Sistemi

Ağ veritabanı modeli, her çocuğun birden fazla ebeveyne sahip olmasına izin vererek daha karmaşık ilişkiler ihtiyacını giderir. Varlıklar, birkaç yoldan erişilebilen bir grafikte düzenlenir.

İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemi

İlişkisel veritabanı yönetim sistemleri (RDBMS), kullanıcı dostu arayüzü nedeniyle en popüler veri modelidir. Tabloların satır ve sütunlarındaki verilerin normalleştirilmesine dayanır. Ölçeklenebilir, esnek ve çok sayıda bilgiyi yönetebilen bir veri depolama sistemine ihtiyacınız olduğunda bu uygun bir seçenektir.

Nesneye Yönelik Veritabanı Yönetim Sistemi

Nesne yönelimli modeller, verileri satırlar ve sütunlar yerine nesnelerde depolar. Nesnelerin alanlar, özellikler ve yöntemler gibi üyelere sahip olmasına izin veren nesne yönelimli programlamaya (OOP) dayanır.

Veritabanı Yönetim Sistemi Kullanım Durumları

Çok sayıda kullanıcı veya müşteri tarafından erişilmesi gereken büyük miktarda veri gerektiren herhangi bir uygulama, bir VTYS kullanmaya adaydır. Orta ila büyük ölçekli kuruluşların çoğu, daha fazla veri paylaşımı ve eşzamanlılık gereksinimlerine sahip oldukları ve maliyet ve karmaşıklık sorunlarının daha kolay üstesinden gelebildikleri için bir VTYS kullanmaktan yararlanabilir.

Veritabanı yönetim sistemi (VTYS) teknolojisi için örnek müşteri kullanım durumları şunları içerir:

Çoğu ticari hava yolu şirketi, uçuş planlarını programlamak ve müşteri uçuş rezervasyonlarını yönetmek gibi veri yoğun uygulamalar için bir VTYS’ye güvenir.

Uygulamalar arasında müşteri bilgilerinin, hesap bilgilerinin saklanması, hesap işlemlerinin izlenmesi - para çekme ve mevduat dahil - ve kredi ödemelerinin izlenmesi yer alır. ATM'ler, bu etkinliği izlemek ve yönetmek için bir VTYS’ye dayanan bir bankacılık sistemine iyi bir örnektir.

İmalat şirketleri ayrıca depolardaki envanteri takip etmek ve yönetmek için bir VTYS'ye güvenir. Bir VTYS, hammaddelerin hareketi ve depolanması, yarı mamul envanteri ve bitmiş ürünlerin çıkış noktasından bir noktaya taşınması dahil olmak üzere, mal ve hizmetlerin akışını izleyen tedarik zinciri yönetimi uygulamalarına ilişkin verileri yönetmek için de kullanılabilir.

VTYS’ler her tür organizasyon için satışları yönetir. Bu ürün, müşteri ve satış elemanı bilgilerinin saklanmasının yanı sıra satışı kaydetmeyi, yerine getirmeyi, izlemeyi ve satış geçmişi bilgilerini korumayı içerir.

Bir VTYS ayrıca kuruluşların bir insan kaynakları yönetimi uygulamasında çalışan bilgilerini takip etmesini ve yönetmesini kolaylaştırır. Bu adresler, telefon numaraları, maaş detayları, bordro ve maaş çeki oluşturma gibi çalışan verilerini yönetmeyi içerir.

Gerçekten de, verileri depolaması ve daha sonra iş yapmak için bu verilere erişmesi gereken kuruluşlar, bir VTYS’yi dağıtmak için uygun bir kullanım durumuna sahiptir.

Veritabanı Yönetim Sisteminin(VTYS) Faydaları

Bir DBMS kullanmanın en büyük avantajlarından biri, son kullanıcıların ve uygulama programcılarının veri bütünlüğünü yönetirken aynı verilere aynı anda erişmesine ve kullanmasına izin vermesidir. Her yeni uygulama için yeni dosyalarda depolanan aynı verilerin yeni yinelemelerini oluşturmak yerine bir DBMS kullanılarak paylaşılabildiğinde veriler daha iyi korunur.VTYS, birden fazla kullanıcının kontrollü bir şekilde erişebileceği merkezi bir veri deposu sağlar.

Bir VTYS’nin bir başka avantajı, veritabanı yöneticilerinin onu verilere mantıksal, yapılandırılmış bir organizasyon uygulamak için kullanabilmesidir. Bir VTYS, bu tür işlemler için optimize edildiğinden, büyük miktarda veriyi işlemek için ölçek ekonomisi sağlar.

Bir DBMS, tek bir veritabanı şemasının birçok görünümünü de sağlayabilir. Görünüm, kullanıcının hangi verileri gördüğünü ve bu kullanıcının verileri nasıl gördüğünü tanımlar. VTYS, veritabanının mantıksal yapısını tanımlayan kavramsal şema ile veritabanının kullandığı dosyaları, dizinleri ve diğer fiziksel mekanizmaları tanımlayan fiziksel şema arasında bir soyutlama düzeyi sağlar. Bir VTYS, iş gereksinimleri değiştiğinde kullanıcıların sistemleri çok daha kolay bir şekilde değiştirmesini sağlar. Bir DBA, mevcut sistemi bozmadan veritabanına yeni veri kategorileri ekleyebilir, böylece uygulamaları verilerin nasıl yapılandırıldığından ve depolandığından yalıtabilir.

Ancak, bir VTYS, bu avantajları sağlamak için ek işler yapmalı ve böylece ek yükü de beraberinde getirmelidir. Bir VTYS, basit bir dosya depolama sisteminden daha fazla bellek ve CPU kullanır ve farklı VTYS türleri, farklı tür ve düzeylerde sistem kaynakları gerektirir.

Veritabanı Yönetim Sisteminin Dezavantajları

Belki de en büyük dezavantaj, SQL Server, Oracle veya IBM Db2 gibi kurumsal bir VTYS'yi çalıştırmak için gereken donanım, yazılım ve personel maliyetidir . Donanım genellikle, verileri depolamak için büyük disk dizileriyle birleştirilmiş, önemli miktarda yapılandırılmış belleğe sahip üst düzey bir sunucudur. Yazılım, pahalı olan VTYS'nin yanı sıra programlama ve test etme araçları ile veritabanı yöneticileri yönetim, ayarlama ve idareyi etkinleştirmesini içerir.

Personel açısından bakıldığında, bir VTYS kullanmak, bir DBA personelinin işe alınmasını, geliştiricilerin VTYS'nin doğru kullanımı konusunda eğitilmesini ve muhtemelen kurulumun yönetilmesi ve veritabanı yönetim sisteminin bilgi teknolojileri altyapısına entegrasyonu için ek sistem programcılarının işe alınmasını gerektirir . Bir VTYS'yi uygularken ek karmaşıklıkla uğraşmak da bir endişe kaynağıdır.

VTYS'nin kendisi, düzgün bir şekilde uygulamak ve yönetmek için derinlemesine bilgi gerektiren karmaşık bir yazılım parçasıdır. Ancak VTYS, işletim sistemi, işlem işleme sistemleri, programlama dilleri ve ağ yazılımı gibi diğer birçok BT bileşeniyle arabirim oluşturur. Bu kadar karmaşık bir kurulumun doğru konfigürasyonunu ve verimliliğini sağlamak zor olabilir ve performansta yavaşlamalara ve hatta sistem kesintilerine neden olabilir.

Veritabanı Yönetim Sistemi Örnekleri

Veritabanı yönetimi için hem kurumsal hem de açık kaynak çözümleri dahil olmak üzere çok çeşitli veritabanı yazılım çözümleri mevcuttur.

İşte en popüler veritabanı yönetim sistemlerinden bazıları:

IBM Informix

IBM® Informix®, SQL, NoSQL, JSON, zaman serisi ve uzamsal verileri bütünleştirmeye yönelik, yerleştirilebilir, yüksek performanslı bir veritabanıdır. Uçta, bulutta veya şirket içinde analitik için tasarlanan, az yer kaplayan veritabanı, kendi kendini yönetme ve otomatikleştirilmiş yönetim özelliklerine sahiptir. Ve şimdi, IBM Cloud Pak® for Data platformunda Informix'in kapsayıcılı bir sürümüyle, genel, özel veya hibrit bulutlarda daha kolay devreye alabilirsiniz.

ORACLE

Oracle Database, ticari bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir. Kutudan çıktığı anda sağlam bir dizi özellik ile kurumsal ölçekte veritabanı teknolojisini kullanır. Bulutta veya şirket içinde saklanabilir.

MySQL

MySQL, açık kaynaklı içerik yönetim sistemleri ve Facebook, Twitter ve Youtube gibi büyük platformlarda yaygın olarak kullanılan ilişkisel bir veritabanı yönetim sistemidir.

SQL Server

Microsoft tarafından geliştirilen SQL Server, veritabanı yöneticilerinin veritabanlarını yönetmesine ve verileri sorgulamasına olanak tanıyan standartlaştırılmış bir programlama dili olan yapılandırılmış sorgu dili (SQL) üzerine kurulmuş bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir.

Yazar: Mesut Kahraman